در گذشته انسانها با تفکرات اندک کارهای روزمره خود را انجام میدادند و گاها افرادی با قابلیت های بالاتری نسبت به دیگران با تفکرات بیش تر، پیشی گرفته و مهارتهای بسزایی بدست میآوردند. رفته رفته با گذشت زمان و ساخت امکانات و پس از آن تکنولوژی های بوجود آمده، پیشرفت در زمینه های مختلفی فراهم شد و انسان با تفکرات و ذهن خلاق تر باعث فراگیری در امر موضوعاتی همچون ایده و طراحی و تنوع در انواع هوش های برتر که بیشتر از افرادی مانند نابغه ها و هنرمندان و مخترعین که در گزینه هایی که دیگر انسانها را مجدوب خود میکردند، فراگیر شد و روزبروز به تعداد آن افزوده گردید و حال در دوران امروزی که حتی انسانها قدیم فکر این را نمیکردند که بتوانند مغزی همانند مغز خودشان نیز بسازند، امروزه، استفاده از هوش مصنوعی تبدیل به یک هوش برتر و فراتر از علم های بدست آمده، شده است و روز به روز نیازها را به خود بیشتر میکند.
به نوعی هوش مصنوعی با کاربردهای مختلف در همه جوانب، به مانند مشاور، برنامه نویس، دکترای صنعت، آموزش و....... نیز برتری داشته که این موارد تنها گوشه ای از برنامه های هوش مصنوعی است.
ما در این مقاله قصد داریم به موضوعی بپردازیم که کمترین توجه به آن شده است خصوصا در کشور ما. موضوعی که ما قصد داریم آن را بررسی کنیم فرهنگ سازی ایمنی و ایمنی با استفاده از هوش مصنوعی است.
قبل از اینکه به موضوع اصلی بپردازیم، لازم است که برای درک بهتر از هوش مصنوعی نکاتی را مورد بررسی قرار دهیم:
هوش مصنوعی یا AI(Intelligent Artificial ) ماشین یا کامپیوتری است که قابلیت یادگیری را دارد و میتواند همانند انسان فکر کند، یاد بگیرد، تجربه کسب کند و بر اساس دانش و علمش تصمیم بگیرد.
اکثر مردم یادگیری ماشین)learning machine )را با هوش مصنوعی مشابه میدانند اما این یک باور غلط است. در واقع موضوع زیر تعریف درستی از مفهوم یادگیری ماشین است:
یادگیری ماشین : شامل الگوریتم هایی میشود که به کامپیوتر کمک میکند تا بدون آنکه به شکل صریح برنامه نویسی شود بتواند از محیط یا داده هایی که در اختیار آن میگذاریم یاد بگیرد. در واقع این مفهوم زیر شاخهایی از هوش مصنوعی است.
حال که به درک درستی از هوش مصنوعی و تفاوت آن با یادگیری ماشین رسیدیم به موضوع اصلی مان برمیگردیم.
هوش مصنوعی در زمینه ایمنی کاربرد های فراوانی نیز دارد مثل کاربرد آن در ساختمان سازی، کارخانجات، آتش نشانی، آموزش، موضوعات اجتماعی و ... .
موضوعی اصلی ما کاربرد آن در فرهنگ سازی ایمنی و ایجاد یک محیط ایمن نیز است.
چرا در محیط کار حادثه های ناگوار میافتد؟
چرا پس از آموزش در مباحث ایمنی باز حادثه رخ میدهد؟
چرا در محیط های اجتماعی توجه به موضوع ایمنی فرهنگ سازی نمیشود؟
چه عاملی موجب همه این اتفاقات میشود؟
پاسخ ابزار ها و عدم احترام به آموزشها و مشکلات روزمره و بی احتیاطی در محیط های مختلف است. شاید به آن فکر کنید که برخی از حوادث تصادفی یا از روی بدشانسی پیش میآید..افکار شما باز در این موضوع شاید قابل درک باشد اما واقعیت این است که عدم رعایت نکات ایمنی حادثه ها را بوجود میآورد و حتی اگر شخصی با رعایت ایمنی در بدشانسی آن حادثه دچار شد، مطمئنا از قبل توسط دیگران آن حادثه زمینه سازی شده است، حالا چه بر اثر قصد و بی احتیاطی و هر موضوعی که بصورت تصادفی برای فرد دیگر فراهم میشود.
بنابراین برای ایجاد فرهنگ ایمنی اولین کاری که باید انجام دهیم آموزش کارکنان و آماده سازی آنان در برابر حوادث نیز است.
حال با اینکه در زمینه های مختلف همیشه آموزشهایی بوده است، آیا میتوان با استفاده از هوش مصنوعی زمینه های ایمنی بیشتری برای تعاریف بالا فراهم کرد و از هوش مصنوعی بعنوان الگویی مناسب و کاربردی استفاده کرد و یا میتوان از هوش مصنوعی بعنوان کاربردترین راهکار در ایمن سازی استفاده کرد...با ما همراه باشید.
در وهله اول تعیین سطح دانش کارکنان و ارزیابی آن در مبحث ایمنی توسط هوش مصنوعی،کاربردی سریع و دقیق بهمراه دارد، که لازمه آن دادن اطلاعات و داده های افراد، به هوش مصنوعی است تا بتواند برای هر فرد سوالات و پاسخهای منحصر به فردی بسازد و با داده های قبلی در ایمنی پاسخ آموزشی و تاکیدی برای آن فرد مورد نظر داشته باشد،،به گونه ای که هر فرد آموزش مختص خود و مسولیت خود را در موضوعات ایمنی اطاعت نماید؛ اما با توجه به اینکه در حال حاضر ساخت هوش مصنوعی مختص این مورد، نیاز به زمان یا سرمایه بالایی داشته باشد، اما رفته رفته اینطور الگوها و نوع استفاده از هوش مصنوعی فراگیر میشود و در آینده ای نزدیک تبدیل به قطبی از اطلاعات و داده ها در این امر خواهد بود.
البته با راهکارهای امروزی که بیشتر از هوش مصنوعی به عنوان ابزاری رایگان استفاده میشود، میتوان با استفاده از ChatGPT و Gemini(هوش مصنوعی گوگل) و هوش مصنوعی مشابه آنان راهکارهایی بوجود آورد و استفاده های بهینه ای از آن بدست بیاید که بتوان مثال در این روش ها ما ابتدا از هوش مصنوعی سوال هایی را طراحی میکنیم و سپس به کمک برنامه نویسان آن را تبدیل به برنامه نیز میکنیم.
البته در این روش چون ما از هوش مصنوعی هایی استفاده میکنیم که مخصوص این کار نیستند باید مهارت کافی در دستور( prompt )نویسی نیز داشته باشیم. دستور نویسی یعنی اینکه ما طوری درخواستمان
را به هوش مصنوعی بدهیم تا بهترین خروجی ممکن را به ما بدهد.
با رعایت کردن نکات زیر میتوان تا حدودی مهارتهای کافی و کاربردی پیدا کرد:
همچنین با هوش مصنوعی میتوانیم پاسخ ها را ارزیابی کنیم و نقاط ضعف هر فرد را متوجه بشویم. علاوه بر این ما میتوانیم با ترکیب کردن آن با عینکهایی، واقعیت مجازی حوادث را شبیه سازی کنیم تا کارکنان در برابر حوادث آماده شوند و به موقع در برابر حوادث واقعی واکنش نشان دهند.
تا حدودی مثالهای گفته شده برخی از تفکرات مثبت ما در امر ایمنی است که پیاده سازی شد و حال شما فکر کنید که هزاران ایده و کاربرد صحیح به هوش مصنوعی داده شود تا چندین هزاران برابر به ما داده و امتیاز هدیه دهد تا این فرهنگ برای عموم انسانهای دنیا پیشرفت بسزایی داشته باشد.
شاید با فراهم کردن فرهنگ ایمنی نتوان جلوی تمامی حوادث را گرفت که لازمه آن همکاری عموم یا هر فردی در ایمن سازی هر محیطی است. حال بیایید بررسی کنیم که چگونه میتوانیم این کار را انجام دهیم.
در ادامه به این سوال پاسخ میدهیم و مثالهایی را برای درک بهتر بررسی میکنیم.
یکی از راههای به حداقل رساندن ضرر و آسیب های ناشی از حوادث در محیطهای کار پیش بینی حوادث است.
اگر بطور تخصصی بررسی کنیم که چطور میتوانیم برای این منظور از هوش مصنوعی استفاده کنیم:
ابتدا به هوش مصنوعی داده های تصویری نیز داده میشود. سپس بسته به نوع روش یادگیری ماشین به او میفهمانیم که یک محیط ایمن، چه محیطی است. برای مثال یکی از روش ها بدین گونه است که هزارن نمونه از محیط امن را به هوش مصنوعی بدهیم و برای آن مشخص کنیم که داده های دریافتی درباره محیط های امن هستند(روش یادگیری نظارتی). همچنین میتوان آن را در محیط موردنظر قرار داد تا خودش مانند یک کودکآزمون و خطا کند که ما باید در این روش(روش یادگیری تقویتی یا Reinforcment Learning) هر موقع کار درست و نادرستی انجام داد برای آموزش او را تشویق یا تنبیه کنیم. در واقع هوش مصنوعی با یکسری از الگو های پیچیده فرق بین یک محیط ایمن و ناایمن را متوجه میشود و اگر روند غیرعادی پیش بیادید سریعا متوجه میشود.
برای مثال میتوانیم به جریان آتش گرفتکی لس آنجلس آمریکا نیز اشاره کنیم. آتش گرفتن مناطق بر خلاف الگویی بود که هوش مصنوعی از محیط یا داده ها برداشت کرده بود و میتوانست به این صورت قبل از وخیم شدن اوضاع سریعا پیامی را به آتش نشانان بفرستد. و یا عموم را در برابر خطرات آگاه گرداند.
بعنوان مثال دیگر، تعریف یک سیستم برای ورود و خروج به یک مکان یا عدم حضور افراد عیر مجاز به آن مکان، این مورد بسیار مهم است که ما هویت افرادی که وارد محیط کار یا محل زندگیمان نیز میشوند را بررسی کنیم و به هر کسی اجازه ورود به این مکان ها را نیز ندهیم.
در مثال زیر به خوبی توضیح خواهیم داد که چگونه میتوانیم یک سیستم تقریبا غیرقابل نفوذ ایجاد کنیم:
فرض کنید که ما میخواهیم برای یک ساختمان این نوع، سیستم را تعریف کنیم:
در مرحله اول ما باید اطلاعات تمامی ساکنان ساختمان را به هوش مصنوعی بدهیم و آنان را به عنوان ساکنان و افراد معتبر معرفی کنیم. سپس برای ورود به ساختمان باید رمزی بسته به واحدی که فرد وارد میکند درنظر بگیریم که میتواند نام و نام خانوادگی ،چهره، صدا صاحبخانه و مستاجر(اگر خانه اجاره شده بود) نیز باشد. اگرهم فردی به عنوان یک مهمان قصد ورود به ساختمان را داشت باید میزبان از داخل خانه آنان را تایید بکند. البته
داشتن عکس و صدا خاصی از صاحبخانه جهت ورود به ساختمان نیز کفایت نمیکند و این هوش مصنوعی هربار مدل صورت و صدا متفاوتی را برای ورود به ساختمان میخواهد برای مثال صدای ترسان.
هوش مصنوعی میتواند از طریق سنسورهایش داده هایی چون دما، فشار، ارتشاعات و ... را دریافت و تحلیل کند و همچنین میتواند الگوهای غیرعادی را نیز شناسایی کند که این الگوها میتواند شامل خرابی دور از انتظار دستگاه و ابزارهای مختلف باشد. همچنین با هوش مصنوعی میتوان زمان خراب شدن دستگاه ها را نیز پیش بینی کرد. بدین صورت که ابتدا داده هایی چون سال ساخت، دما، فشار، میزان لغزش(بسته به نوع دستگاه متفاوت است)و ... را به آن میدهیم تا الگو ها و روندهای غیرعادی را تشخیص بدهد و بسته به آن خرابی دستگاهها را نیز پیشبینی کند.
با استفاده از هوش مصنوعی از طریق دوربین های مدار بسته، که قدرت پردازش تصویر را دارد میتوان ویدئو و تصاویر را تحلیل کرد. هر ویدئو بسته به زمانش از قرار گرفتن هزاران تصویر در کنار هم تشکیل شده است و اگر هوش مصنوعی ما قدرت پردازش و تحلیل تصاویر را در صدم ثانیه داشته باشد قادر به پردازش و تحلیل ویدئو هم خواهد بود و جلوی رفتار خطرناک کارکنان، وجود اشیا خارجی در محیطهای خطرناک و ناایمن و ... را
خواهد گرفت.
همچنین هوش مصنوعی میتواند علاوه بر پردازش تصاویر و ویدئو، صدا هم نیز پردازش کند و با این قابلیت قادر به تشخیص صداهای غیرعادی چون نشتی گاز و شکستگی تجهیزات نیز خواهد بود.
مثالی که ما میخواهیم آن را مورد بررسی قرار دهیم سیستم نظارت هوشمند نیز است. نحوه کارکرد این سیستم بدین صورت است که ابتدا با استفاده از دوربینهایی که در کارخانه نصب شده است، تصاویر را پرداش میکند. با پردازش تصاویر، مواردی که با الگوهایی که از طریق دادههای آن مطابقت نداشت را به مدیر یا خود فرد اعلام میکند. برای مثال عدم تطابق، ممکن است شامل ورود به محیطهای ممنوعه کارخانه، نداشتن تجهیزات ایمنی مورد نیاز و رعایت نکردن نکات ایمنی توسط کارکنان نیز باشد.
بصورت کل یکی از پر خطرترین موارد در ایمنی فعالیت کارهای صنعتی در کارخانجات است و برخی از آن شامل شغل های پر خطر است که با کمک هوش مصنوعی برنامه ریزی و مدیریت و پیش بینی حوادث و حتی رفتار های نامتعادل شکل موفق تری خواهد گرفت.
کشاورزی هم، پر از خطرات احتمالی در آفت به زمین های کشاورزی و محصولات است که با استفاده از هوش مصنوعی کاربردی بوده و نتیجه ای خوبی برای هر فصل میتواند، داشته باشد. ماشین های مکانیزه یا خودران توسط هوش مصنوعی با متصل به آن، بیماریها و آفات ها از طریق زمین یا تصاویر ماهوارهای و دادههای تصویری، قادر به شناسایی آفات است تا کشاورزان بتوانند به موقع جلوی آن را بگیرند و خسارت های احتمالی را نیز تحمیل نشوند.
مثالی که قصد بررسی آن را داریم حفط ایمنی در محیط کشاورزی است که میتواند شامل:
مثالی دیگری که میتوان آن را مورد بررسی قرار داد، تشخیص خستگی کشاورزان نیز است. البته باید گفت که این مورد فقط مختص کشاورزی نمیشود و تقریبا در تمای حوزه ها نیز کاربرد دارد. نحوه کار هوش مصنوعی در این مورد این است که ابتدا صورت کارکنان را پردازش کند و علائم خستگی را از صورت آنها نیز تشخیص دهد. این تشخیص به افزایش بهره وری، کاهش خسارتها، کاهش خطا و ... نیز کمک میکند.
هوش مصنوعی دائما در حال گسترش است و در کنار آن فرهنگ آن روز بروز در همه جوامع بیشتر شده و به نوعی با آموزش یا به گونه ای از طریق شبکه های اجتماعی که در دسترس همه انسانهای دنیا قرار گرفته است، سرعت قابل توجهی در آینده ای نزدیک خواهد داشت تا در همه صحنه های آن را مشاهده کنیم. در این مقاله که خلاصه ای از موضوعاتی از هوش مصنوعی بود و تا حدودی زمینه ایمنی و فرهنگسازی ایمنی را با هوش مصنوعی مثال زدیم و با هدف قرار گرفتن آن در تمامی موضوعات، که ایمنی نقش مهمی را دارد، هوشمندانه عمل کنیم و با قوانین و ساختارهای هوش مصنوعی بیشتر آشنا شویم که چه بسا در فاصله ای نزدیک از آینده، دور نمانیم و هوش مصنوعی را در کنار خود بعنوان یک دوست با شخصیت مصنوعی قرار دهیم.
در آخر بعنوان یک شخصیت ایمن پرداز، از مجموعه F125 بعنوان شخصیتی ایده پرداز، در امر ایمنی قدر دانی کرده و امیدوارم که همه انسانهای کره زمین همیشه در سلامت کامل و در کنار ایمنی قدم زده و لبخند بر لبان داشته باشند.
محمد طاها حکیمی
تهران خیابان جمهوری بین چهارراه استانبول و پل حافظ کوچه مسعود سعد
09126633036
02166719137
البرز-کرج-پل فردیس-بعد از پمپ بنزین باران
راه های ارتباطی
09126633036
02166719137
02634955755
فروشگاه آنلاین تجهیزات آتش نشانی، اعلام و اطفاء حریق، تجهیزات ایمنی و حفاظت فردی
مجموعه F125 وبسایت تخصصی با سیاست خرید آسان در شهر ایمن و در راستای اشتغال زایی، کارآفرینی نوین، ایمن سازی محیط های کاری، کارگاهی، کارخانجات،منازل مسکونی و دیگر پروژه ها و پیرو حذف دغدغه های خرید، با مدیریت جناب آقایان مجید حکیمی و هادی حاجی زاده در کشور با ارائه خدمات و فروش کالا راه اندازی شده است.
بازدید کنندگان و خریداران گرامی، با مراجعه به بخش های سایت از طریق جستجو یا مراجعه به دسته بندی های محصولات، در رابطه با کالای مورد نظر به مشخصات فنی مربوط به آن دستیابی و یا جهت خرید اقدام نمایید.
تمامی خدمات و محصولات این سایت،دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه میباشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.